تور کربلا یکی از مهمترین و پرطرفدارترین تورهای مذهبی در کل جهان به ویژه در ایران است، هرساله حضور زیادی از زائران از استان های مختلف کشور در شهر کربلا و برخی دیگر از شهرهای عراق برگزار میشود.
برخی افراد بر این باورند که تور کربلا تنها شامل سفر به کربلا و زیارت امام حسین ع میشود در صورتی که این تورها شامل سفر به نجف ، یک روز گشت سامرا و کاظمین ، زیارت مسجد کوفه و سهله ،زیارت طفلان مسلم و دیگر اماکن مقدس زیارتی ست.
امکان زیارتی که در کشور عراق به آن مشرف می شود به سه بخش عمده تقسیم می شود. امکان زیارتی شهر نجف اشراف، امکان زیارتی شهر کربلا معلی و امکان زیارتی کاظمین، سامرا و دو طفلان مسلم که در ذیل به توضیح مختصر امکان زیارتی هر بخش و آشنایی مختصر با هر مکان می پردازیم.
اماکن زیارتی نجف اشرف
حرم حضرت امیرالمومنین علی(ع)
آستان مقدس امام علی، محل دفن پیکر مطهر امام اول شیعیان است که در شهر نجف عراق قرار دارد. این بارگاه ملکوتی و ضریح مقدس در حقیقت نمایشگاهی تاریخی از هنر اصیلِ هنرمندان مسلمانی است که به لحاظ زیبایی یکی از شاهکارهای بیبدیل را در حوزههای مختلف از جمله معماری رقم زدهاند.
حرم حضرت آدم و نوح(ع)
قبر حضرت آدم در شهر نجف عراق در کنار حضرت علی بن ابی طالب (ع) و حضرت نوح (ع) مدفون است. در مفاتیح آمده است، در زیارت حضرت علی(ع) می خوانیم «السلام علیک و علی ضجیعیک آدم و نوح. سلام بر تو و بر آدم و نوح که در کنار تو به خاک سپرده شده اند».
طبق روایات موجود، این قبرستان پیامبران و بزرگان زیادی را در دل خود جای داده است. بر اساس بعضی از روایتهای اسلامی، حضرت آدم در شهر مکه جان داد و پیکر او در همان شهر به خاک سپرده شد. حضرت نوح در هنگام طوفان، به فرمان خداوند استخوانهای حضرت آدم را در کشتی گذاشت و به نجف اشرف برد و او را در نجف به خاک سپرد.
برخی پژوهشگران دینی براین باروند که نمیتوان درباره محل قبر حضرت آدم بهطور قطع نظر داد؛ با این وجود، حدیثی از امام صادق (ع) بر جای مانده است که در میان مفسران جزو روایتهای معتبر محسوب میشود:
هرگاه حضرت علی را زیارت کردید، بدانید که حضرت نوح و حضرت آدم را نیز زیارت کردهاید.
طبق تفسیرهایی که از این حدیث شده است، مکان قبر حضرت آدم را در نجف و نزدیکی قبر حضرت علی (ع) دانستهاند.
حرم خدیجه بنت امیرالمومنین(ع)
مرقد امامزاده خدیجه روبهروی ورودی اصلی مسجد کوفه، معروف به باب الفیل است. وی یکی از دختران امام علی(ع) است.
مسجد کوفه
از مکانهای زیارتی شهر نجف که بگذریم، کوفه به عنوان یکی از شهرهای تاریخی عراق دارای فضای زیارتی زیادی است که یکی از معروفترین آنها، مسجد کوفه نام دارد. هرساله تعداد زیادی از زائران به قصد زیارت در مسجد کوفه به عنوان یکی از بهترین مکانهای زیارتی عراق به آن سفر میکنند. مقام امیرالمومنین یکی از جاهای زیارتی و متبرک این مسجد به شمار میرود و واقع در سمت قبله است. البته لازم به ذکر است که مقام یکی از حجرههایی است که در اطراف این مسجد قرار دارد.از اعمال مسجد کوفه این است که زائران در وسط این مسجد، دو رکعت نماز بخوانند که به مقام رسول خدا (ص) شهرت دارد که در رکعت اول آن پس از خواندن حمد، سوره اخلاص و در رکعت دوم پس از خواندن حمد، سوره کافرون را تلاوت میکنند و سپس با اتمام نماز، تسبیحات حضرت زهرا (ع) و در نهایت هم دعای مخصوص آن را میخوانند.
مسجد کوفه، شامل ستونها و محرابهای هفتگانه است که برخی از معصومان و پیامبران در این محربها نماز گذاردهاند. یکی دیگر از مکانهایی که در این مسجد وجود دارد، «دکه القضاء» است که طبق روایاتی گفته شده که این قسمت از مسجد، جایگاه قضاوت حضرت علی (ع) بوده است. در مجاورت دکه القضاء مکانی به نام بیتالطشت قرار دارد که یکی از معجزات امیرالمومنین در این مکان صورت گرفته است. همچنین یکی دیگر از معجزات حضرت علی (ع) نیز در یکی از نخستین دروازههای این مسجد زیارتی به نام بابالثعبان صورت گرفته است.
مسجد سهله
مسجد سهله را قبیله بنیظفر، طایفهای از انصار، ساختهاند. امام علی(ع)، مسجد بنی ظفر را همانند مسجد کوفه دانسته است. در علت نامگذاری این مسجد، گفته شده که سهیل، نام سازنده آن است، عبدالقیس، نام طایفهای است که این مسجد در منطقه سکونت آنها بنا شده و بنیظفر هم یکی از طایفههای قبیله عبدالقیس است. در روایتی امام صادق(ع) به ابوحمزه ثمالی از مسجد سهله به نام مسجد سهیل یادکرده است. ابن الفقیه از حضرت علی(ع) روایت میکند که فرمودند: در کوفه چهار بقعه مقدس هست که چهار مسجد در آن ساخته شده است. به حضرت عرض شد: آن مساجد کدامند؟ حضرت فرمود: یکی از آنها مسجد ظفر یا همان مسجد سهله است.
مسجد سهله در شرق نجف، یعنی در شهر کوفه قدیم قرار دارد. این مسجد در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی حرم امام علی(ع) با زاویه ۳۷ درجه، و ۲ کیلومتری شمال غربی مسجد کوفه با زاویه ۵۳ درجه است.
مسجد حنانه
مسجد حَنّانه، مسجدی در شهر نجف که طبق نقلهای تاریخی، زمین آن، دو بار در عزای ائمه(ع) ناله کرده است؛ یک بار در زمان تشییع امیرالمؤمنین(ع) و یک بار نیز بعد از واقعه کربلا. علت نامگذاری مسجد نیز همین است. این مسجد در محله حنانه، به فاصله ۲.۵ کیلومتری از حرم امیرالمؤمنین(ع)، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد کمیل بن زیاد نخعی واقع است. در سدههای اخیر با گسترش شهر نجف، این مسجد جزو شهر نجف قرار گرفته است.
مزار حضرت هود(ع) و حضرت صالح (ع)
قبرستان وادی السلام که در شمال شهر نجف و حرم مطهر امیر المومنین(ع ) قرار گرفته مرقد پیامبران حضرت “هود “(ع) ،حضرت “صالح ” (ع) را در خود جای داده است.
مقام امام صادق(ع) و امام زمان (ع)
قسمت شمال وادي السلام محلي است كه آن را مقام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) و امام صادق(عليه السلام) مي نامند. ساختماني نسبتاً قديمي با دو تابلو كه مكان نماز آن دو بزرگوار را مشخص مي كند و گنبدي به رنگ آبي برفراز آن استوار است.
در طول قرون و اعصار افراد زیادی به اين مكان مقدس می روند و به عبادت می پردازند و در مواردي نیز توفيق تشرف می یابند. امام صادق علیه السلام مكّرر به اين نقطه تشريف آورده، در آن جا نماز گزارده، آن جا را به این عنوان معرفي فرموده است. بنا بر برخی روایات در روزهاي آغازين دولت حضرت ولي عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ایشان از اين نقطه عبور می کنند به سوي کوفه پايتخت دولت کريمه رهسپار ميشوند.
مزار میثم تمار(ع)
مرقد میثم تمار حدود چهارصد متری جنوب غربی مسجد کوفه، نزدیک خانه منسوب به امیرمؤمنان(ع) و در سمت چپ جاده کوفه به نجف قرار دارد. میثم تمار از اصحاب امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بود.
مزار کمیل(ع)
مرقد مطهر کمیل، در مسیر نجف به کوفه در منطقه ثَویّه نزدیک مسجد حنّانه قرار دارد. این بنا در شرق شهر نجف، میان میدانی وسیع در شمال بلوار کوفه قرار دارد که به تازگی ساختمان آن، بازسازی شده و توسعه یافته است.
مزار آیت الله قاضی
آیتالله سیدعلی آقا قاضی فرزند سیدحسین قاضی در سیزدهم ماه ذی الحجة الحرام سال ۱۲۸۵ هجری قمری در تبریز متولد شد و از همان ابتدای جوانی تحصیلات خود را نزد پدر بزرگوار سیدحسین قاضی و میرزا موسوی تبریزی و میرزا محمدعلی قراچه داغی آغاز کرد. این عارف بالله در سال ۱۳۱۳ هجری قمری به نجف اشرف مشرف شد و تا آخر عمر آن جا را موطن اصلی خویش قرار داد و در روز چهارم ماه ربیع المولود سال ۱۳۶۶ مطابق هفتم بهمن ماه در نجف اشرف وفات کرد و در وادی الاسلام نزد پدر خود دفن شد.